Η Ανεστραμμένη Τάξη
Το έργο “My name is Teacher” -όπως είναι ευρέως γνωστό- στράφηκε από τα πρώτα έτη της λειτουργίας του στην Εκπαιδευτική Καινοτομία με έντονη και συστηματική ενασχόληση σε όλα τα πεδία του επιστημονικού αυτού περιβάλλοντος.
Εύλογα, από τις δραστηριότητες αυτές δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η νέα εκπαιδευτική τάση και πρακτική, όπως αυτή σημαντικά εκφράζεται και αποτυπώνεται στη μεθοδολογία της Ανεστραμμένης Τάξης.
Με τη βοήθεια αξιόλογων συνεργατών, λαμπρών και διακεκριμένων επιστημόνων στους τομείς τους, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάζουμε -μεταξύ των δράσεων και πτυχών του έργου- την καινοτόμο αυτή μεθοδολογία, η οποία θεωρούμε πως διανοίγει νέες δυναμικές προοπτικές στην εκπαιδευτική διαδικασία και υποστηρίζει δραστικά το εκπαιδευτικό έργο.
Άλλωστε, η χρήση του video και η φιλοσοφία της δημιουργίας του, δύο βασικοί πυλώνες του έργου μας, μας επέτρεψαν από νωρίς τη δημιουργική εμπλοκή στη νέα αυτή εκπαιδευτική πρακτική και σήμερα μπορούμε πλέον να πούμε με βεβαιότητα πως είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε την τεχνογνωσία αυτή με τους συναδέλφους μας, συνεχίζοντας μια μακρά πορεία προσφοράς και συνεισφοράς στο διαρκές διακύβευμα της προετοιμασίας του μέλλοντος.
Είμαστε ευγνώμονες προς τους συνεργάτες μας για την καθοριστική συμβολή τους και προς όλους τους συναδέλφους μας που στηρίζουν το έργο, γιατί είναι βέβαιο πως χωρίς αυτούς το έργο δεν θα υπήρχε. Ευχαριστούμε!
Ιωάννα Χαλβαντζή – Φώτης Παντόπουλος
________________
- Παρακάτω μπορείτε να μελετήσετε ένα απόσπασμα από σχετική εργασία μας που παρουσιάστηκε στο 7o Διεθνές Συνέδριο ΕΕΠΕΚ για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας – Λάρισα, 15, 16 & 17 Οκτωβρίου 2021, με τίτλο “Καινοτόμος Μεθοδολογία Διδακτικής της Ελληνικής Γλώσσας για Ενσωμάτωση Μειονοτήτων βασισμένη σε Web 2.0 εργαλεία και μεθοδολογία Ανεστραμμένης Τάξης”, καθώς και να παρακολουθήσετε το video της παρουσίασης.
Ανεστραμμένη Τάξη και Ενσωμάτωση
Η υλοποίηση και η διάδοση της ανεστραμμένης τάξης (Flipped Classroom), αποδίδεται στους εκπαιδευτικούς Jon Bergman & Aaron Sams (Bergmann & Sams, 2009) καθώς και στον Salman Kahn, ιδρυτή του Kahn Academy, ωστόσο η ιδέα για την αναμόρφωση του παραδοσιακού διδακτικού περιβάλλοντος είχε αρχίσει να διαμορφώνεται ως μεθοδολογική πρόταση αρκετά χρόνια νωρίτερα. Ήδη από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, τα συστήματα διαχείρισης της μάθησης (LMS) άρχισαν να αξιοποιούνται για τη φιλοξενία αποσπασμάτων βίντεο στο πλαίσιο αντιστροφής της σειράς των καθιερωμένων διδακτικών πρακτικών, ενώ η ανάγκη αλλαγής του ρόλου του εκπαιδευτικού και του μαθητή στο πλαίσιο περισσότερο μαθητοκεντρικών και συνεργατικών μεθόδων, όπως τεκμηριώνεται από την παιδαγωγική βιβλιογραφία, βρήκε ένα νέο πεδίο εφαρμογής (Baker, 2000, Lage, et al., 2000).
Σήμερα, η ανεστραμμένη τάξη αποτελεί μια εναλλακτική εκπαιδευτική προσέγγιση, η οποία προτείνει τη μεταφορά της διάλεξης σε χρόνο πριν την έναρξη του μαθήματος (κυρίως μέσα από την παρακολούθηση βίντεο) και την αξιοποίηση του διδακτικού χρόνου στην αίθουσα διδασκαλίας για τη διεξαγωγή περισσότερων συμμετοχικών δραστηριοτήτων. Παρότι η τεχνολογία δεν αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την υλοποίηση της ανεστραμμένης τάξης (το έντυπο υλικό μπορεί να έχει την ίδια σημασία με το ψηφιοποιημένο βίντεο), η ραγδαία διάχυση και ανάπτυξη των εργαλείων για τη δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου συνέβαλλε στην προώθηση της εφαρμογής της ανεστραμμένης τάξης σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης (Μουζάκης, et al., 2017).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πολύ συχνά, σε επιστημονικές εργασίες αλλά και σε διαδικτυακούς τόπους που παρέχουν καθοδήγηση και κοινωνική δικτύωση μεταξύ εκπαιδευτικών, η ανεστραμμένη τάξη ταυτίζεται με τη χρήση online βίντεο (Roach, 2014). Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι (Bergman & Sams, 2012), η ανεστραμμένη μάθηση δεν είναι συνώνυμο του βίντεο καθώς η αλληλεπίδραση και οι δραστηριότητες που γίνονται κατά τη διάρκεια της δια ζώσης διδασκαλίας στην τάξη, είναι περισσότερο σημαντικές από το ψηφιοποιημένο υλικό που χρησιμοποιείται για την προετοιμασία του μαθήματος. Από παιδαγωγική σκοπιά, η μεθοδολογία της ανεστραμμένης τάξης αναδεικνύεται σε ένα ενδιαφέρον πεδίο επιστημονικής έρευνας με τη σχετική βιβλιογραφία να εστιάζει στη θετική επίδραση που έχει η αντιστροφή της σειράς των εκπαιδευτικών μεθόδων σε ζητήματα όπως είναι η ενεργός εμπλοκή και η συμμετοχή των περισσοτέρων μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία, η ικανοποίησή τους από την συμμετοχή τους στο μάθημα, η εξασφάλιση περισσότερου ωφέλιμου χρόνου για υλοποίηση δραστηριοτήτων στην τάξη και η επίτευξη υψηλότερων επιδόσεων συγκριτικά με την παραδοσιακή διδασκαλία (Plageras, et al., 2021, Cotta, et al., 2016,).
Καθώς η παιδαγωγική έρευνα αναζητά τρόπους για την καλύτερη εξειδίκευση και οργάνωση των διδακτικών και μαθησιακών δραστηριοτήτων, όλο και περισσότερες εμπειρίες συσσωρεύονται από την πρακτική εφαρμογή της ανεστραμμένης τάξης, ως μεθοδολογική πρόταση διδασκαλίας και μάθησης σε διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καθώς και σε ποικίλα γνωστικά αντικείμενα (Plageras, 2019). Η αξιοποίηση της ανεστραμμένης τάξης αναδεικνύεται ως ένα ενδιαφέρον πεδίο παιδαγωγικής έρευνας και στη χώρα μας (Plageras, et al., 2021) στο πλαίσιο υιοθέτησης καινοτόμων μεθοδολογικών προτάσεων στη διδασκαλία και τη μάθηση.